Testament warto sporządzić, aby uregulować kwestie majątkowe na wypadek śmierci, a tym samym, aby uchylić spory, które na tle majątkowym mogą powstać między naszymi najbliższymi. Tym bardziej, że zawsze możemy go zmienić lub odwołać. Zasadą jest, że testament może sporządzić, jak i go odwołać, jedynie osoba fizyczna, która ma pełną zdolność do czynności prawnych (osoba pełnoletnia, która skończyła 18 lat i nie została ubezwłasnowolniona ani całkowicie, ani częściowo). Testament – czy to sporządzony w domu, czy przed notariuszem w kancelarii notarialnej, ma tożsamą moc prawną. Dziedziczenie odbywa się według spisanej w nim ostatniej woli testatora. O czym musimy pamiętać sporządzając testament? Po pierwsze, testament może zawierać rozrządzenie majątkowe na wypadek śmierci tylko jednej osoby. Niedopuszczalne są zatem „wspólne” testamenty (małżonków, czy osób które posiadają wspólny majątek). Nadto, nie jest dopuszczalne sporządzenie, uzupełnienie i odwołanie testament przez ustanowionego przedstawiciela. Po drugie, konieczne jest, aby testament został sporządzony w całości odręcznie przez spadkodawcę. Niedopuszczalne jest zatem, aby treść testamentu spisała inna osoba, a spadkodawca tylko opatrzył testament podpisem. Będzie on wówczas nieważny. Niedopuszczalne jest także sporządzenie testamentu za pomocą pisma maszynowego, tj. na komputerze czy maszynie do pisania i podpisanie takiego dokumentu odręcznie przez spadkodawcę. Takowy testament również będzie nieważny. Zatem cała treść testamentu, począwszy od daty, po miejscowość, tytuł, treść i podpis, musi być sporządzona odręcznie przez samego spadkodawcę. Ograniczenia te służą przeciwdziałaniu sfałszowania tak doniosłego w skutkach dokumentu, jakim jest testament. Po trzecie, testament powinien posiadać datę dzienną. Brak daty nie powoduje nieważności testamentu. Pomaga jedynie w określaniu kolejności rozporządzeń (jeśli było kilka). Kolejną istotną częścią testamentu jest podpis, który nie musi być czytelny, ale powinien być odręczny. W testamencie możemy rozporządzić całym swoim majątkiem na wypadek śmierci albo jego częścią. Gdy testament dotyczy tylko części majątku, wówczas pozostała część jest dziedziczona na podstawie ustawy. Jeśli chodzi o sposób powołania do spadku, to możemy tego dokonać na kilka sposobów. Po pierwsze, poprzez wskazanie, że cały spadek lub określone jego części nabywa dana osoba lub osoby. Po drugie, możemy wskazać, że do całości lub części majątku powołujemy daną osobę np. w 1/3 części, a inną w części wynoszącej 2/3. Nadto, możemy posłużyć się instytucją: zapisu lub polecenia. Zapis polega na zobowiązaniu spadkobierców do przekazania określonej osobie, określonego składniku majątku. Z kolei polecenie ma na celu zobowiązanie określonej osoby do określonego zachowania lub znoszenia jakiejś sytuacji. Sporządzając testament pamiętajmy, że nie można powołać spadkobiercy, z zastrzeżeniem warunku (np. powołanie pod warunkiem ukończenia studio) lub terminu. Wszelkie takie rozporządzenia (takie zastrzeżenia w testamencie) są nieważne – a jeśli zostanie wykazane, że bez nich spadkodawca nie sporządziłby testamentu – cały testament może zostać unieważniony – w drodze postepowania sądowego.

W prawie cywilnym wyróżniamy dwa rodzaje testamentów: zwykłe (własnoręczny, notarialny i allograficzny) i szczególne (ustny, podróżny i wojskowy). Zasady sporządzania testamentu zwykłego własnoręcznego zostały opisane powyżej. Do jego spisania nie są potrzebni nam żadni świadkowie. Testament notarialny sporządzany jest przed notariuszem za wynagrodzeniem. Ostatnim rodzajem testamentu zwykłego jest testament allograficzny, w którym to ostatnia wola zostaje wypowiedziana w obecności dwóch świadków wobec: wójta (burmistrza czy prezydenta miasta), starosty, marszałka województwa, kierownika urzędu stanu cywilnego, sekretarza powiatu albo gminy. Testamenty szczególnego to testamenty, które sporządzane zostają w wyjątkowych sytuacjach, na wypadek nagłej śmierci spadkodawcy albo gdy nie ma możliwości zachowania ostatniej woli za pomocą zwykłego testamentu. Testament taki traci jednak moc, z upływem sześciu miesięcy od ustania okoliczności, które uzasadniały niezachowanie formy testamentu zwykłego, chyba, że spadkodawca zmarł przed upływem tego terminu. Wybór formy testamentu zależy tylko i wyłącznie od testatora i od okoliczności w jakich się znalazł. Należy pamiętać, że zawsze można go zmienić lub odwołać, a zatem jego zapisy nie muszą być „ostateczne”.

Artykuł można znaleźć na stronie Tydzień Ziemii Śremskiej. Zobacz >>