Rozwodzący się małżonkowie często zadają sobie pytanie, jak uregulować obowiązek alimentacyjny wobec małoletnich dzieci, od czego zależy wysokość alimentów i co stanowi podstawę ustalenia ich wysokości.

W pierwszej kolejności wskazać należy, żerodzice zobowiązani są do troski o fizyczny i duchowy rozwój dziecka, jak i do zapewnienia środków utrzymania – od czasu urodzenia dziecka do uzyskania przez nie zdolności do samodzielnego utrzymania się (a zatem, nie tylko do czasu uzyskania pełnoletności).

W sytuacji, w której w wyniku rozwodu, dziecko będzie w takim samym zakresie pod opieką matki, jak i ojca (tzw. opieka naprzemienna), częstym rozwiązaniem jest sądowe ustalenie, że każdy z rodziców będzie utrzymywał dziecko w zakresie, w jakim będzie pod jego opieką, a pozostałe koszty małżonkowie będą ponosić po połowie. Najczęściej jednak – z różnych przyczyn (brak porozumienia między małżonkami i współdziałania, brak warunków mieszkaniowych itp.), dziecko pozostaje pod bieżącą pieczą jednego z rodziców, przy jednoczesnym ustaleniu harmonogramu spotkań z drugim z nich. Wówczas, rodzic który nie sprawuje codziennej opieki nad dzieckiem, zobowiązany jest do świadczeń alimentacyjnych, bowiem drugi z nich spełnia swój obowiązek alimentacyjny poprzez osobiste starania o utrzymanie i wychowanie dziecka. Odpowiadając na pytanie, co jest podstawą ustalenia wysokości alimentów, należy wskazać: usprawiedliwione potrzeby dziecka, możliwości zarobkowe i majątkowe rodzica zobowiązanego do alimentacji orazzakres świadczonych wobec dziecka przez rodzica zobowiązanego do alimentów osobistych starań o jego utrzymanie i wychowanie.

Usprawiedliwione potrzeby dziecka to pojęcie ustawowo niezdefiniowane i analizowane każdorazowo stosownie do indywidualnej sytuacji. Przyjmuje się, że są to potrzeby, które zapewniają dziecku normalne warunki życia i rozwoju, a zatem są to: koszty utrzymania mieszkania (przypadające na dziecko), wyżywienia, zakupu odzieży, środków czystości i higieny, rozwoju (wydatki przedszkolne/szkolne, zajęcia dodatkowe), zakupu lekarstw i zapewnienia opieki medycznej, jak również wypoczynku (wakacje, ferie, rozrywki). Aby wykazać wysokość tych kosztów należy przedstawić dowody potwierdzające ich wysokość, tj. dowód z zeznań świadka/świadków, jak również rachunki i paragony. Istotny jest również poziom życia, na którym dziecko dotychczas żyło, i jaki zapewniali mu rodzice. Drugą z okoliczności warunkujących wysokość alimentów są możliwości zarobkowe osoby zobowiązanej do alimentów. Przesłanka ta obejmuje nie tylko dochody, jakie osoba ta faktycznie osiąga, ale także zarobki i oszczędności, które mogłaby osiągnąć przy dołożeniu należytej staranności oraz wykorzystaniu posiadanych sił i kwalifikacji. Należy przy tym wskazać, na zasadę zgodnie z którą dziecko ma prawo do równej stopy życiowej z rodzicem zobowiązanym do alimentacji. Poziom życia takiego rodzica ma zatem wpływ na wysokość alimentów. Trzecią z przesłanek mających wpływ na wysokość alimentów są osobiste starania o utrzymanie i wychowanie dziecka. Chodzi zatem o to, w jakim zakresie rodzic uczestniczy w życiu dziecka (częstotliwość kontaktów, zaspakajanie w czasie spotkań potrzeb dziecka). W inny bowiem sposób kształtuje się obowiązek alimentacyjny rodzica, który bierze czyny udział w życiu małoletniego, a inaczej tego, którego kontakty z dzieckiem są sporadyczne i nieregularne. Każdorazowo zatem, sąd bada wszystkie z wymienionych przesłanek i na tej podstawie ustala, w jakim zakresie, każdy z rodziców winien partycypować w kosztach utrzymania dziecka (np. 50% – oboje rodzice, 25% jednej z nich, 75% drugi z nich itp.). Alimenty zasądzane są najczęściej, w ten sposób, że mają być płatne na rachunek bankowy bądź do rąk tego z rodziców, u którego dziecko stale przebywa, w terminach miesięcznych do określonego dnia (np. 5-go, 10-go itp.) każdego miesiąca wraz z ustawowymi odsetkami w razie opóźnienia w płatności którejkolwiek z rat.

Występując o alimenty, czy to w procesie o rozwód, czy w odrębnym postępowaniu, należy pamiętać, że proces może trwać kilka miesięcy, a nawet rok bądź dłużej. Tym samym, tyle możemy czekać na rozstrzygnięcie dotyczące alimentów. W takim przypadku alimenty będą zasądzone, jeśli o to wnieśliśmy, od daty złożenia pozwu, jednakże będziemy mogli ich dochodzić, dopiero od wydania wyroku. Warto zatem skorzystać z instytucji wniosku o wydanie zabezpieczenia na czas trwania postępowania, w którym sąd orzeknie o obowiązku alimentacyjnym względem dziecka na czas trwania procesu. Takie rozstrzygnięcie pozwoli nam na uzyskiwanie na rzecz małoletniego alimentów już w toku procesu, aż do czasu uprawomocnienia się wyroku, w którym zostaną alimenty zasądzone. Wniosek taki nie podlega opłacie sądowej, jeśli wnosi o niego strona dochodząca roszczeń alimentacyjnych.

Artykuł można znaleźć na stronie Tydzień Ziemii Śremskiej. Zobacz >>